Recykling tworzyw sztucznych i przepisy przemysłowe

Główne przepisy dotyczące recyklingu i użycia tworzyw sztucznych w UE

W związku z nadmiernym rocznym zużyciem plastiku i mając świadomość jego szkodliwych konsekwencji, Unia Europejska została zmuszona do przyjęcia w ostatnich latach pewnych regulacji dotyczących tego materiału, aby przyczynić się do ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska.

Rozporządzenie REACH

Rozporządzenie REACH (Rejestracja, Ewaluacja, Autoryzacja i ograniczenie stosowania substancji Chemicznych) zostało opracowane w celu kontroli ryzyka związanego z produkcją, wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem substancji chemicznych.
Aby spełnić wymogi tego rozporządzenia, firmy muszą zidentyfikować ryzyko związane z substancjami, które produkują i wprowadzają do obrotu w UE oraz przekazać użytkownikom informacje o ich właściwościach i zagrożeniach, a także instrukcje dotyczące ich bezpiecznego stosowania.
Jego zakres obejmuje wszystkie substancje chemiczne, zarówno te obecne w procesach przemysłowych, jak i te, z których składają się artykuły codziennego użytku. Dlatego jest to rozporządzenie przekrojowe, które dotyczy praktycznie wszystkich sektorów.

Dyrektywa RoHS dla wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych

Dyrektywa RoHS (Redukcja Substancji Niebezpiecznych), przyjęta w 2011 roku, ma na celu ograniczenie stosowania sześciu niebezpiecznych materiałów w produkcji różnego rodzaju sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a mianowicie:

• ołowiu;
• rtęci;
• kadmu;
• chromu VI;
• PBB;
• PBDE.

Dyrektywa dotyczy m.in. urządzeń gospodarstwa domowego, sprzętu komunikacyjnego, sprzętu oświetleniowego, narzędzi, zabawek i automatów do sprzedaży. Wyłączone z niej są natomiast zainstalowane na stałe urządzenia i narzędzia przemysłowe, urządzenia medyczne oraz instrumenty monitorujące.
Zgodność z dyrektywą RoHS jest obowiązkiem producenta i dotyczy zarówno produktów wyprodukowanych w UE, jak też importowanych.

Rozporządzenie w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych

Rozporządzenie to weszło w życie w 2019 r. w związku z pilną potrzebą zwalczania trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO), tj. tych toksycznych substancji chemicznych o dużej zdolności do utrzymywania się, które zanieczyszczają łańcuchy troficzne i gromadzą się w tkankach zwierząt, prowadząc do znacznych szkodliwych konsekwencji dla zdrowia ludzi i środowiska.
Rozporządzenie obejmuje 4 główne kierunki działania:

• Wyeliminowanie produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania TZO wytwarzanych celowo.
• Ograniczenie uwalniania TZO wytworzonych w sposób niezamierzony w procesach przemysłowych.
• Zapewnienie starannego przechowywania TZO.
• Niszczenie odpadów TZO lub przekształcanie ich w substancje, które nie mają podobnego składu i właściwości.

Rozporządzenie w sprawie materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością

Rozporządzenie to, przyjęte w 2011 r., ustanawia podstawowe zasady produkcji materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, biorąc pod uwagę, że w ostatnich latach tworzywa sztuczne są wykorzystywane w połączeniu z innymi materiałami i elementami w tzw. kompozytach wielowarstwowych.
Tym samym uregulowano, że każdy materiał przeznaczony do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością musi być wystarczająco obojętny, aby zapobiec przenoszeniu do żywności substancji w ilościach, które mogłyby zagrażać zdrowiu człowieka lub powodować zmiany w składzie środków spożywczych.
Ponadto materiały te muszą być utrzymywane w dobrych warunkach higienicznych, aby uniknąć reakcji z żywnością i ewentualnego pogorszenia ich jakości, a także aby chronić je przed zanieczyszczeniem.

Może Cię również zainteresować: Opakowania na żywność – właściwości i atesty

Plan działania na rzecz gospodarki cyrkularnej w UE

Celem gospodarki cyrkularnej jest zapewnienie tego, aby materiały, zasoby i produkty jak najdłużej zachowały swoją wartość w gospodarce. Tym samym ma ona za zadanie zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów. Jest to na tyle ważne, że Unia Europejska opracowała plan działania na rzecz gospodarki cyrkularnej, który ma na celu przybliżenie krajów członkowskich do takich modeli.
W grę wchodzą tu między innymi trzy istotne aspekty: tworzywa sztuczne niepochodzące z ropy naftowej, monomateriały oraz recykling tworzyw sztucznych.

Wykorzystanie tworzyw sztucznych w Europie

Od momentu pojawienia się tworzywa sztucznego, jego właściwości i skład zmieniały się, aby dostosować się do wymagań danych czasów. Dlatego też istnieje , które w różnym stopniu wykorzystywane są w przemyśle.
Zobacz też: Zastosowanie i podział tworzyw sztucznych

Ekspandowane tworzywa piankowe
Warte uwagi są również, szeroko stosowane w Europie, ekspandowane tworzywa piankowe. Są to tworzywa sztuczne, które charakteryzują się plastycznością i lekkością, ponieważ w dużej mierze składa się z powietrza.

Polipropylen ekspandowany (EPP)
EPP jest tworzywem piankowym powstałym w wyniku rozprężenia polipropylenu do 50-krotności jego pierwotnego rozmiaru za pomocą powietrza. Może być produkowany w różnych gęstościach, od 15 do 250 g/l.
Jego najważniejsze właściwości to:
● lekkość;
● tłumienie dźwięków;
● szczelność powietrzna;
● izolacja termiczna;
● wyporność;
● odporność na wodę i chemikalia;
● wyjątkowo wysoki stosunek wytrzymałości do wagi;
● przydatność do zastosowań komercyjnych w przemyśle spożywczym;
● możliwość recyklingu.

Wszystkie te cechy sprawiają, że jest to bardzo istotny materiał dla wielu branż takich jak HVAC, budowlana, automotive czy spożywcza.

Polistyren ekspandowany (EPS)
Polistyren ekspandowany to tworzywo sztuczne składające się w 98% z powietrza i w 2% z materiału. Stosowany jest w stanie płynnym, następnie rozpręża się go na przyłożonej powierzchni, aż do uzyskania formy stałej.
Do jego cech charakterystycznych należą:
● odporność;
● lekkość;
● plastyczność;
● trwałość;
● zdolność izolacyjna i odporność termiczna;
● wodoszczelność.
Nie dziwi więc fakt, że głównie stosuje się go w sektorze budowlanym, gdyż zapewnia budynkom odpowiednią izolację termiczną.

Ewolucja tworzyw sztucznych niepochodzących z ropy naftowej

Tworzywa sztuczne niepochodzące z ropy naftowej, znane również jako bioplastiki, są obiecującą alternatywą dla paliw kopalnych, ponieważ pochodzą z produktów roślinnych lub innych materiałów pochodzenia biologicznego, takich jak kukurydza, soja lub skrobia ziemniaczana. Emitują od 0,8 do 3,2 tony mniej CO₂ na tonę materiału w porównaniu z tradycyjnymi tworzywami sztucznymi.
Pierwszy plastik pochodzący z produktów organicznych pochodzi z 1869 roku, kiedy to John Wesley Hyatt Jr. stworzył tworzywo sztuczne pochodzące z celulozy bawełnianej. Jednak na początku XX wieku dużą popularność zdobyły syntetyczne tworzywa sztuczne, które były tańsze i łatwiejsze w masowej produkcji. Dopiero kryzys naftowy w USA w 1973 roku uświadomił problemy związane z uzależnieniem od ropy naftowej i konieczność poszukiwania alternatywnych sposobów produkcji. I tak w 1976 roku powstał pierwszy produkt wprowadzony na rynek jako bioplastik, a w 1983 roku zaprezentowano pierwszy w pełni biodegradowalny bioplastik – Biopol.
Obecnie produkcja bioplastików z roku na rok rośnie. W 2021 roku wynosiła 2,4 mln ton i przewiduje się jej potrojenie w ciągu 5 lat. Zanim jednak bioplastiki zadomowią się jako alternatywa na dużą skalę, trzeba jeszcze sprostać pewnym wyzwaniom, ponieważ ich produkcja jest stosunkowo ograniczona, a ceny nie do końca konkurencyjne. To dlatego wciąż nie stanowią one nawet 2% całkowitej produkcji tworzyw sztucznych.

Dlaczego produkty jednomateriałowe są tak ważne?

Aby zrealizować cel zakładający, że do 2030 r. wszystkie opakowania w UE będą nadawały się do recyklingu lub ponownego wykorzystania, produkty jednomateriałowe muszą odegrają istotną rolę. Posiadają one pewne cechy, które sprawiają, że są idealnymi sprzymierzeńcami dla przemysłu w zakresie spełniania przepisów bez uszczerbku dla rentowności lub efektywności. Te cechy to:

• Łatwość recyklingu.
• Mniejsze zużycie energii w procesie produkcyjnym.
• Redukcja kosztów, ze względu na uproszczenie procesu produkcyjnego i możliwość łatwiejszego ponownego włączenia materiału z recyklingu do nowego procesu.

Poznaj Knauf Circular^®

W Knauf przeprojektowaliśmy nasze procesy na wszystkich poziomach, aby uniknąć marnowania zasobów i generowania odpadów.
Szczególne znaczenie dla nas ma Knauf Circular^®, program realizowany między innymi we Francji, którego celem jest zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych. W tym celu zapewniamy naszym klientom usługę zbiórki zużytych opakowań, aby odzyskać i ponownie wykorzystać odpady. Następnie wysyłamy surowiec do przetwórcy zajmującego się recyklingiem chemicznym, aby nadać mu nowe życie w postaci przetworzonego tworzywa sztucznego.
W ten sposób pracujemy nad zamknięciem cyklu życia zasobów i odpadów opakowaniowych oraz zmniejszeniem zużycia nowych surowców pierwotnych.